Nasıl bir MİLDEN hayal edilmeli?
"Zaman, Milli Denizaltı dizayn ve inşa etme zamanıdır"
Prof. Dr. Nurhan Kahyaoğlu
MİLDEN artık bir hayal değil gerçekleştirilebilecek bir hedeftir. Denizaltı (D/A) stratejik bir silahtır. Ülke bekasında son derece etkili ve gereklidir. “Savunma denizden başlar” yaklaşımının en önemli dayanağıdır. Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizde jeopolitik olarak mutlaka elde bulunması gereken, mavi vatan gerçeğinin jeostratejik unsurudur denizaltı. Bu nedenle; Cumhuriyet kurulduğundan beri önemi ve etkisi giderek artan ve bugün ülkemizin ve Deniz Kuvvetlerimizin göz bebeği olan denizaltı filomuz, değişen harekât ihtiyaçlarına uygun milli D/A’lar ile donatılmalıdır.
İstanbul Tersanesi’nde (Haliç-Taşkızak) 1886’da başlayan bu topraklardaki D/A inşa serüveni Cumhuriyet döneminde Taşkızak ve Gölcük Tersanesi Komutanlıkları’nda (1937-1946) Alman dizaynı denizaltıların inşasıyla devam etmiş ve bugün Pîrîreis sınıfı Havadan Bağımsız Sevk Sistemi ile, su altında uzun süre kalabilme özelliğine sahip modern Yeni Tip D/A inşa edebilme kabiliyetine ulaşılmıştır. Artık zaman, bu bilgi birikiminin ve kendi ürettiğimiz bilginin, ulusal teknolojiye dönüştürülerek, tamamen ulusal kaynaklardan (işte bu benim hayalim) yararlanılarak, milli denizaltı dizayn (diğer hayalim) ve inşa etmek zamanıdır.
Her endüstriyel üretim dizaynla başlar. Bu nedenle, kazanılması düşünülen denizaltının yerli ya da yabancı olması dizaynın orijinine bağlıdır. Bu topraklarda yüzyılı aşkın bir süredir denizaltı inşa edilebilmektedir. Bu kabiliyetin en önemli kaynağı da tartışmasız Gölcük Tersanesi Komutanlığı’dır (GTK). Her ne kadar şanlı Yavuz zırhlısının onarımı amacıyla kurulmuş olsa da (1926) GTK, kuruluşundan yaklaşık on yıl sonra denizaltı inşa etmeye başlamıştır. Bugün dünyada D/A dizayn ve inşa edebilen ülke sayısının -nükleer denizaltıları ayrı tutarsak- bir elin on parmağı kadar bile olmadığını biliyoruz (Almanya, İtalya, İsveç, İspanya, Japonya, G. Kore, K. Kore, İran). Nükleer D/A’ları da dikkate alırsak bu sayı 14 olmakta (ABD, İngiltere, Çin, Fransa, Rusya, Hindistan).
O zaman biz de D/A inşa edebiliyorsak (bu güne kadar tamamlanan 11 adet, devam eden 6 adet yeni tip D/A), dizayn da edebilmeli ve 15’inci ülke olarak bu ülkelerin arasında yer almalıyız. Aslında D/A dizayn çalışmaları, işte bu yaklaşımla; Gölcük Tersanesi Komutanlığı vizyonu doğrultusunda (...D/A gemilerinin dizayn ile inşa ve onarımlarında uluslararası alanda öncü tersane olmak...) “Hedefimiz Milli Denizaltı (MİLDEN) Dizaynını Yapmaktır” sloganıyla hedef belirlenerek Şubat 2009’da başlamıştır.
GTK’da Dizayn Ofisi'nin duvarında asılı olan slogan
İşte bu hedef büyük harflerle yazılarak Şubat 2009’da tersanenin Dizayn Ofisi'nin duvarına asılmıştır. Umarım bu duvar panosu halen orada asılı duruyordur. Bu şekilde ateşlenen D/A dizayn potansiyeli, fiile dönüştürülmeye başlanmıştır.
Burada şu tespiti mutlaka yapmak gerekir. Biz ne kadar D/A dizaynını biliyoruz; ya da neyi bilmiyoruz? Bu sorulara mutlaka gerçekçi cevaplar bulunmalıdır. Bu güne kadar gerçekleştirilen D/A inşa projeleri kapsamında yurt dışı firmalardan alınan eğitimlerden kazanılan bilgi birikiminin bir araya getirilerek, mevcut birikim çarçur edilip kaybedilmemelidir.
Milli D/A dizaynı Türkiye’nin tüm ilgili kurum, kuruluş ve özel sektör girişimlerinin konsolidasyonu ile yani Türkçesiyle “birlenerek” gerçekleştirilmelidir. Bir diğer tespit ise bilhassa yüksek öğretim kurumlarımızda D/A dizayn ve inşası konusunda yararlı ve kapsamlı eğitim-öğretimin ne düzeyde olduğudur. Yeterli midir, yetkin midir? Üniversitelerimizde birkaç Y/L veya doktora çalışması dışında kapsamlı çalışma bulunmamaktadır. 2009 yılında alınan kararlarla öncelikle bu açık, o dönemlerde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nca, University Collage London (UCL)-İngiltere olmak üzere sertifika programları açan kurumlardan alınan eğitimlerle kapatılmaya çalışılmıştır. Ayrıca; Pîrî Reis Üniversitesi 8’inci yarı yılında "Denizaltı Dizaynının Temelleri" isimli ders açılmış ve tarafımdan üç yıl boyunca bu dersler verilmiştir. Konuyla ilgili diğer üniversitelerimizin de benzer girişimlerde bulunması bir zorunluluk olacaktır.
Sonuç olarak (şimdilik); kimse ve hiç bir kurum/kuruluş dışlanmadan, eldeki tecrübe ve bilgi birikimi yok olmadan, bir kenara bırakılmadan; ben bilirim-o bilmez demeden, tüm bileşenlerinin katılımıyla oluşturulacak bir MİLDEN Dizayn ve İnşa Stratejisi geliştirilmelidir. Böyle bir strateji oluşturulmadan bu işe başlamak, sonunda hüsrana neden olabilir. Ana hedef önce “Milli Dizayn ve Entegrasyon” olmalıdır. Gerisi teferruat...
Not: bu yazı Şubat 2020 tarihli MarinDeal News dergisinde yayımlanmış yazının benzeridir. Bu yazının öncülünü "https://www.marinedealnews.com/nasil-bir-milden-hayal-edilmeli/" linkinde bulabilirsiniz.
Comments